Amsterdam, 3 november 2025
Het tienerbrein heeft actieve steun, sturing en inspiratie nodig
Volwassenen hebben verwachtingen van tieners die zij (nog) niet kunnen waarmaken
Neuropsycholoog Jelle Jolles biedt in zijn nieuwe boek Het tienerbrein: een ander perspectief een frisse blik op de tienertijd. Hij laat zien dat het ‘probleem’ met jongeren niet bij hen ligt, maar bij onze verwachtingen. Tieners zijn nog volop ‘werk in uitvoering’. Als we erkennen dat zij sommige dingen nog niet weten of kunnen, kunnen we veel betere voorwaarden creëren voor hun ontwikkeling. Dat vraagt niet om loslaten, maar juist om actief steunen, sturen en inspireren.
Het motto van het boek luidt: ‘Geef tieners wortels en vleugels’. Het is een praktische gids voor ouders, leraren en andere opvoeders, en verschijnt op 3 november 2025.
Jongeren zijn nog niet ‘af’
In het publieke debat worden jongeren te gemakkelijk neergezet als een probleem. Dat beeld doet hen ernstig tekort. Hun hersenen zijn pas rond het vijfentwintigste jaar volledig uitgerijpt en ze hebben nog beperkte levenservaring. De tienertijd is een lange fase van zoeken en ontdekken, waarin jongeren volop bezig zijn kennis, vaardigheden en zelfinzicht te ontwikkelen. Daardoor zijn ze nog niet in staat om de taken en verantwoordelijkheden op te pakken die wij aan hen hebben gegeven.
Het probleem ligt bij ons, de volwassenen
Het echte probleem ligt niet bij de tiener, maar bij ons, de volwassenen. Wij verwachten dingen die zij nog niet kunnen waarmaken. Tieners missen vaak de taalvaardigheid en het inzicht die nodig zijn om goed te begrijpen wat er van hen wordt gevraagd. Met vallen en opstaan leren zij de gevolgen van hun gedrag te overzien, impulsen te beheersen, emoties bij zichzelf en anderen te herkennen, risico’s in te schatten en hun leertaken en hun leven te organiseren.
De oplossing ligt binnen handbereik
Het tienerbrein: een ander perspectief betoogt dat niet de tiener moet veranderen, maar wij, de volwassenen. Door kennis over de ontwikkeling van de tiener en de rijping van het brein toe te passen, leren opvoeders – ouders, leraren, coaches – beter begrijpen wat jongeren wél en (nog) niet kunnen. Dat leidt tot een houding die ruimte schept, nieuwsgierigheid voedt, richting geeft en inspireert.
Aanbevelingen
Jolles: “Ik pleit voor een brede kijk op ontwikkeling, waarin niet alleen het cognitieve functioneren telt maar juist ook de sociale en emotionele groei. Daarnaast is gerichte aandacht nodig voor taal en taalvaardigheid, want taal is het voertuig van het denken. Het is een krachtig middel voor kennisverwerving en zelfinzicht, onmisbaar voor leren én persoonlijke groei.”
Voor wie is het boek bedoeld?
Het boek is geschreven voor iedereen die een rol speelt in de begeleiding en ontplooiing van jongeren: ouders, leraren, coaches, gedragswetenschappers en professionals in onderwijs, jeugdzorg en coachingpraktijk. Het boek verdiept onze verbinding met de tiener en biedt veel handvatten voor de praktijk.
De opbouw van het boek
Het boek telt 272 pagina’s en bestaat uit vijftien hoofdstukken over neuropsychologische functies die iedere opvoeder zal herkennen, zoals nieuwsgierigheid en verbeelding, impulsiviteit, plannen en organiseren, taal, sociaal gedrag en identiteit. Vervolgens behandelt Jolles in acht hoofdstukken ‘De zes rollen van de opvoeder’: manager, supporter, coach, inspirator, mentor en adviseur. In totaal bevat het boek dertig kaders met aanbevelingen en praktijktips. Na het inleidende hoofdstuk ‘Zijn tieners het probleem?’ volgt een vooruitblik op de rest van het boek met ‘Tien aanbevelingen voor de praktijk’.
Over de auteur
Jelle Jolles is schrijver en klinisch neuropsycholoog. Hij schreef twee bestsellers over tieners en hun ontplooiing en pleit voor een nieuwe kijk op de tienertijd: niet als probleemfase, maar als een periode vol groei, kansen en mogelijkheden. Jolles is emeritus hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam en werkt vanuit zijn Adviespraktijk NeuroPsy.
Bibliografische gegevens:
Titel: Het tienerbrein: een ander perspectief
Ondertitel: Gids voor ouders, leraren en andere opvoeders
Uitgever: NeuroPsych Publishers, neuropsych-publishers.nl
Verschijningsdatum: 3 november 2025
Paperback | ISBN 9789075579857 | 272 pagina’s | NUR 770 | Prijs € 24,00